In februari 2015 zijn wij gestart met gebruik van lachgas als pijnbestrijding.

Wat is lachgas?

Lachgas is een mengsel van distikstofoxide (lachgas) en zuurstof wat ingeademd wordt. Het middel wordt al zo’n 200 jaar in de anesthesie gebruikt. Door het veelvuldige gebruik in landen om ons heen weten we dat het een goede manier kan zijn om als pijnbehandeling ingezet te worden tijdens de weeën. Onderzoek naar de werkzaamheid van lachgas voor de pijnbehandeling tijdens de bevalling laat zien dat vrouwen duidelijk minder pijn hebben. Bij ruim 50% van de vrouwen helpt lachgas voldoende en is geen andere pijnbehandeling meer nodig.

Lachgas zorgt ervoor dat je wat doezelig wordt en dat je beter kunt ontspannen. Omdat lachgas een stimulerend effect heeft op het aanmaken van lichaamseigen pijnstilling (endorfine), wordt de scherpste pijn niet meer gevoeld. Daardoor ben je beter in staat om de weeën op te vangen. Het grote voordeel van lachgas is dat het geen invloed heeft op het verloop van de bevalling en heeft ook geen effecten op het kind. Sommige vrouwen kunnen er heel uitgelaten en blij van worden, vandaar de naam “lachgas”.

Vormen van pijnbehandeling

Bevallen doet meestal pijn. Dat heeft een goede reden. Door de pijn weet je dat er ‘iets’ te gebeuren staat en kun je voorzorgsmaatregelen nemen. Je zoekt een veilige en rustige plek op om je kind ter wereld te kunnen brengen.

Pijn hoort bij een bevalling en is een normaal verschijnsel. Bijna alle vrouwen ervaren de ontsluitingsweeën –samentrekkingen van de baarmoeder die ervoor zorgen dat de baarmoedermond zich opent – als pijnlijk. Datzelfde geldt ook voor de uitdrijvingsweeën die er, samen met het persen, voor zorgen dat de baby geboren wordt.

De duur en de ernst van de pijn tijdens een bevalling wisselen. Meestal neemt de pijn toe naarmate de ontsluiting vordert. De pijn zit voornamelijk in de buik maar wordt soms ook als rugpijn gevoeld.

Het komt regelmatig voor dat vrouwen de pijn ondraaglijk vinden. Uitputting, angst of spanning kunnen hierbij een rol spelen. Een warme douche of bad, massage of het aannemen van een andere houding kan dan vaak helpen, maar soms is er meer nodig. Dan biedt lachgas een uitkomst.

Er zijn ook andere vormen van pijnbehandeling zoals epidurale pijnbehandeling (ruggenprik), pethidine (injectie met morfine) en remifentanil (infuuspompje met morfine). Voor deze vormen van pijnbehandeling moet je naar de gynaecoloog in het ziekenhuis worden verwezen. De reden daarvoor is dat deze vormen van pijnbehandeling ook een effect zouden kunnen hebben op de baby. Daarom moet altijd eerst de conditie van de baby gecontroleerd worden met behulp van een CTG onderzoek (hartfilmpje van de baby).

Wanneer kun je lachgas krijgen?

Vrouwen die onder leiding van de verloskundige bevallen en een wens hebben voor pijnbehandeling kunnen, bij een verder ongecompliceerde (“zonder problemen”) bevalling, lachgas gaan gebruiken. De keuze voor deze pijnstilling maak je in samenspraak met je verloskundige.

Lachgas kan op ieder moment tijdens de ontsluiting gegeven worden, maar je dient al wel enigszins op weg te zijn met de ontsluiting. Het helpt je ontspannen en verdooft je. Tijdens het persen kun je geen gebruik meer maken van lachgas, omdat je je dan volledig moet kunnen concentreren.

Mocht je tijdens jouw zwangerschap om medische redenen in het ziekenhuis moeten bevallen onder leiding van de klinische verloskundige of de gynaecoloog, dan kun je niet voor lachgas kiezen. Je kunt dan alleen gebruik maken van de andere vormen van pijnbehandeling zoals eerder beschreven.

Hoe wordt het gebruikt?

Lachgas is een snelwerkende pijnstiller die niet moeilijk is in het gebruik en het wordt met behulp van een masker toegediend. Dit masker houd je zelf vast. Meestal werkt lachgas het beste als je start met het nemen van (diepe) teugen als de wee begint. Dit zorgt ervoor dat je tijdens de wee het meeste effect voelt. Om de concentratie lachgas in de verloskamer zo laag mogelijk te houden, zodat de mensen om je heen vrijwel geen lachgas binnen krijgen, draag je een kinmasker. Hiermee wordt al het door jou uitgeademde lachgas weer weggezogen. Vrouwen blijken geen last te hebben van het gebruik van deze maskers.

De verloskundige zal je, met assistentie van de kraamverzorgende, begeleiden tijdens het toedienen van het lachgas met het masker. En zij zal je tijdens de bevalling verdere instructies geven.

Veilig voor moeder en kind?

Hoewel in Nederland het gebruik van lachgas een tijd lang minder populair is geweest, is het nu weer helemaal terug van weggeweest. Ten onrechte werd aangenomen dat het een ongunstig effect had op de ontwikkeling van de baby in de baarmoeder. Onder de juiste omstandigheden en met de goede technische voorzieningen weten we nu dat er geen schadelijke effecten zijn voor de moeder (zwangere) en de  hulpverlener. In landen als Engeland, Canada, Australië, Finland, Zweden en Noorwegen wordt lachgas veel gebruikt.

Mogelijke bijwerkingen?

Bijwerkingen als misselijkheid en braken, duizeligheid en een uitgelaten stemming, kunnen voorkomen.

Vrouwen met een vitamine B12 deficiëntie of een recente oor- of oogoperatie waarbij gasinjecties zijn gebruikt, mogen geen lachgas gebruiken.

Tot slot

Lachgas kan op alle kamers van het Beval Centrum West gebruikt worden.

Neem bij vragen contact op met jouw verloskundige, zij zal je zeker verder helpen.